Συντάξεις και περικοπές: Σενάρια που θα δυσαρεστήσουν χιλιάδες συνταξιούχους

Συντάξεις και περικοπές: Σενάρια που θα δυσαρεστήσουν χιλιάδες συνταξιούχους που έχουν συντάξεις χηρείας – Θα επιστραφούν χρήματα;

Με τις συντάξεις χηρείας, ένα καυτό ζήτημα έχει καταπιαστεί τις τελευταίες μέρες το υπουργείο Εργασίας, το οποίο ψάχνει οριστική λύση την οποία και θα παρουσιάσει στο Μαξίμου.

Σύμφωνα με το ΕΝΔΙΣΥ, το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός πως από τον Οκτώβριο του 2020, εφαρμόζεται παλαιότερη διάταξη νόμου για τους δικαιούχους του δημοσίου τομέα, όχι όμως και για εκείνους του ιδιωτικού. Σύμφωνα με την εν λόγω διάταξη, μετά την πάροδο τριετίας που καταβάλλεται η συγκεκριμένη σύνταξη, υποχωρεί κατά 50% το ποσό που αποδίδεται στον δικαιούχο.

Στον ιδιωτικό τομέα, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, έχουν συσσωρευτεί πάνω από 34.000 τέτοιες περιπτώσεις δικαιούχων, για τους οποίους αν εφαρμοστεί η ίδια διάταξη από την ίδια χρονική περίοδο, θα πρέπει να επιστραφούν προς το Δημόσιο Ταμείο, αναδρομικά ποσά ως αχρεωστήτως καταβληθέντα.

Έτσι, καλείται το Μαξίμου να αποφασίσει εάν η περικοπή θα πραγματοποιηθεί από το 2020, ή από τούδε και στο εξής, σε μια προσπάθεια να περιοριστούν οι δεδομένες αντιδράσεις που θα υπάρξουν. Στη δεύτερη περίπτωση βέβαια, πρέπει να υπάρξει νέα ειδική διάταξη νόμου. Επίσης, πρέπει να αποφασιστεί, στο ενδεχόμενο που αναζητηθούν ποσά, σε πόσες δόσεις θα επιστραφούν, καθώς θεωρείται δεδομένο ότι θα υπάρξει ειδική ρύθμιση, γι’ αυτές τις περιπτώσεις δικαιούχων.

Τα σενάρια πάντως που εξετάζει το υπουργείο, είναι οι περικοπές να μην έχουν αναδρομική ισχύ ενώ το ποσό που θα δίνεται στο δικαιούχο  σε περίπτωση που ο ίδιος παίρνει χηρείας αλλά και δική του σύνταξη (λόγω γήρατος) να επιλέγει μετά την πρώτη τριετία της σύνταξης χηρείας, τη μικρότερη από τις δυο συντάξεις που θα έχει τη μείωση κατά 50% που προβλέπει ο νόμος. Σήμερα, η σύνταξη χηρείας μετά την πρώτη τριετία κόβεται κατά 50%, όταν ο δικαιούχος εργάζεται και όταν καταβάλλεται δεύτερη σύνταξη.

Μια δεύτερη αλλαγή που εξετάζεται είναι, στην περίπτωση που υπάρχουν δυο εθνικές συντάξεις και δυο ανταποδοτικές (από σύνταξη γήρατος και σύνταξη χηρείας), να μην κόβεται η ανταποδοτική σύνταξη χηρείας μετά την τριετία, ακόμη και αν είναι μικρότερη, αλλά η περικοπή να πιάνει τηνεθνική σύνταξη, ώστε να καταβάλλεται μια εθνικήμε το πλήρες ποσό των 426,17 ευρώ.

Σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των αλλαγών αυτή φαίνεται να έχει χρονικό ορόσημο αμέσως μετά  τις ευρωεκλογές.

O χάρτης των συντάξεων στην Ελλάδα:

Ξεκλειδώνουν αναδρομικά για Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων και άλλες 7 κατηγορίες συνταξιούχων – Ποιοι και πόσα περιμένουν να πάρουν σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα

Από τις 7 κατηγορίες συνταξιούχων που διεκδικούν αναδρομικά, οι 4 κατηγορίες είναι του Δημοσίου και οι 3 του ιδιωτικού τομέα.

Επιστροφές διεκδικούν:

1. Συνταξιούχοι Δημοσίου οι οποίοι λαμβάνουν μόνον κύρια σύνταξη (μία ή και άθροισμα κύριων συντάξεων) πάνω από 1.400 ευρώ μικτά. Δικαιούνται αναδρομικά από Δώρα κύριας και αναδρομικά 23 μηνών από την κράτηση ΕΑΣ που επιβάλλεται σε κύριες συντάξεις πάνω από 1.400 ευρώ.
2. Συνταξιούχοι Δημοσίου οι οποίοι λαμβάνουν κύρια και επικουρική από 1.000 ως 1.400 ευρώ. Δικαιούνται αναδρομικά από Δώρα κύριας και επικουρικής, επιστροφές 11 μηνών από τις περικοπές του νόμου 4051 στην επικουρική πάνω από 200 ευρώ και επίσης επιστροφές 11 μηνών στην επικουρική από μειώσεις του νόμου 4093 (μειώσεις σε άθροισμα συντάξεων πάνω από 1.000 ευρώ).
3. Συνταξιούχοι Δημοσίου οι οποίοι λαμβάνουν κύρια και επικουρική κάτω από 1.000 ευρώ. Δικαιούνται αναδρομικά από Δώρα κύριας και επικουρικής και επιστροφές 11 μηνών από τις περικοπές στην επικουρική, εφόσον ήταν πάνω από 200 ευρώ.
4. Συνταξιούχοι Δημοσίου οι οποίοι λαμβάνουν σύνολο συντάξεων (κύρια και επικουρική), εκ των οποίων η κύρια είναι πάνω από 1.400 ευρώ μικτά. Δικαιούνται αναδρομικά από Δώρα κύριας και επικουρικής, επιστροφές 11 μηνών από τις περικοπές του νόμου 4051 στην επικουρική πάνω από 200 ευρώ, επιστροφές 11 μηνών στην επικουρική από μειώσεις του νόμου 4093 και αναδρομικά 23 μηνών από την κράτηση ΕΑΣ που επιβάλλεται σε κύριες συντάξεις πάνω από 1.400 ευρώ.
5. Συνταξιούχοι από Ταμεία ιδιωτικού τομέα με άθροισμα κύριας και επικουρικής πάνω από τα 1.000 ευρώ. Διεκδικούν αναδρομικά 11 μηνών από Δώρα κύριας και επικουρικής σύνταξης και επιστροφές 11 μηνών για δύο μειώσεις στην επικουρική, μία από τα 200 ευρώ και άνω και μία δεύτερη που επιβαλλόταν σε άθροισμα συντάξεων άνω των 1.000 ευρώ, με το ίδιο ποσοστό περικοπής στην κύρια και την επικουρική (μειώσεις νόμων 4051 και 4093/2012).
6. Συνταξιούχοι από Ταμεία ιδιωτικού τομέα με άθροισμα κύριας και επικουρικής κάτω από τα 1.000 ευρώ. Διεκδικούν αναδρομικά 11 μηνών από Δώρα κύριας και επικουρικής σύνταξης, καθώς και από μειώσεις επικουρικής, εφόσον υπερβαίνει τα 200 ευρώ μικτά (μείωση νόμου 4051/2012).
7. Συνταξιούχοι από Ταμεία ιδιωτικού τομέα οι οποίοι λαμβάνουν μόνον κύρια σύνταξη ανεξαρτήτως ποσού (πάνω ή κάτω από 1.000 ευρώ). Δικαιούνται μόνον τα αναδρομικά 11μήνου από Δώρα κύριας σύνταξης. Σημειωτέον ότι στις κύριες συντάξεις τα Δώρα που κόπηκαν ήταν ως 800 ευρώ.

Τα αναδρομικά από την ΕΑΣ αφορούν τους παλαιούς συνταξιούχους του Δημοσίου που αποχώρησαν πριν την έναρξη του νόμου Κατρούγκαλου, δηλαδή πριν τις 13/5/2016, και καλύπτουν το διάστημα Φεβρουαρίου 2017-Δεκεμβρίου 2018, δηλαδή 23 μήνες.

Για αυτούς τους μήνες το Ελεγκτικό Συνέδριο έκρινε ότι η ΕΑΣ είναι αντισυνταγματική και οι κρατήσεις πρέπει να επιστραφούν στους συνταξιούχους.

Από το 2019 και μετά, ωστόσο, η ΕΑΣ κρίθηκε συνταγματική για τους παλαιούς συνταξιούχους σύμφωνα με την 1975/2021 απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, διότι χρηματοδοτεί τον κουμπαρά του ασφαλιστικού (το λεγόμενο Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών-ΑΚΑΓΕ).

Οι συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα, με συντάξεις πάνω από 1.400 ευρώ δεν έχουν αναδρομικά από την ΕΑΣ, διότι το Συμβούλιο της Επικρατείας την έκρινε μαζί με τις άλλες μειώσεις συντάξεων του πρώτου Μνημονίου (νόμος 3845/2010) συνταγματική.

Οι νέοι από το νόμο Κατρούγκαλου και μετά συνταξιούχοι είναι εκτός αναδρομικών, είτε προέρχονται από το Δημόσιο είτε από Ταμεία του ιδιωτικού τομέα.

Ποιες είναι οι εκτιμήσεις και πότε θα βγει η απόφαση του δικαστηρίου;

Υπάρχουν τρεις εκτιμήσεις εν όψει της δίκης που θα διεξαχθεί την Τετάρτη. Η μία λέει ότι δεν θα κριθούν ξανά οι αντισυνταγματικές περικοπές παρά μόνον θα εξεταστεί η προσφυγή για τα Δώρα του Ταμείου της Τραπέζης της Ελλάδος. Μία δεύτερη εκτίμηση λέει ότι το δικαστήριο θα μπεί στην ουσία και θα τοποθετηθεί επί του συνόλου των περικοπών και ανάλογα θα κρίνει ποιες είναι αντισυνταγματικές και ποιες όχι. Μία τρίτη εκτίμηση, που δείχνει να είναι η πιο πιθανή, λέει ότι επειδή δεν υπάρχει κανένα νέο δεδομένο που να ανατρέπει όσα κρίθηκαν με τις παλαιότερες αποφάσεις του ΣτΕ, δεν υπάρχουν (εξέλιπαν) και οι λόγοι που θα οδηγούσαν το δικαστήριο σε νέα κρίση εκ του μηδενός. Απάντηση στις εκτιμήσεις θα δώσει η απόφαση του δικαστηρίου που αναμένεται τουλάχιστον μετά από ένα τρίμηνο.

ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ

Οι συνταξιούχοι του δημόσιου τομέα που έχουν καταθέσει προσφυγές για να τους επιστραφεί η ΕΑΣ πριν βγει η απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου (πριν τον Φεβρουάριο του 2017), όπως και όσοι προσέφυγαν εντός τριετίας μετά την απόφαση, θα πάρουν τα αναδρομικά τους για μια 5ετα και για μια 2ετία, αντίστοιχα, ανεξάρτητα από το τι θα πει το ανώτατο δικαστήριο.

ΧΑΜΕΝΟΙ

Οι νέοι συνταξιούχοι μετά τις 13/5/2016 δεν παίρνουν αναδρομικά από τις παλιές περικοπές συντάξεων, αφενός γιατί δεν προβλέπονται στις νέες συντάξεις επειδή είναι μικρότερες και αφετέρου διότι όσες παλιές περικοπές έμειναν, όπως η ΕΑΣ, για παράδειγμα, νομιμοποιήθηκαν μέσω του επανυπολογισμού που εισήγαγε ο νόμος Κατρούγκαλου.

Ποια αναδρομικά πληρώνονται για την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων

Η πληρωμή των αναδρομικών για συνταξιούχους του Δημοσίου πάντως για μειώσεις ΕΑΣ εξελίσσεται κανονικά για όσους έχουν κερδισμένες υποθέσεις στο Ελεγκτικό Συνέδριο.

Στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ βρίσκονται προς εκτέλεση δικαστικές αποφάσεις για χιλιάδες συνταξιούχους του Δημοσίου με ατομικές προσφυγές πριν εκδοθεί η πρώτη απόφαση του Ελ. Συνεδρίου για την αντισυνταγματικότητα της ΕΑΣ (η 244/2017).

Οι συνταξιούχοι που είχαν εγείρει τις αξιώσεις τους για τη διακοπή της κράτησης πριν την απόφαση 244 δικαιούνται αναδρομικά ως και 5 ετών, ενώ όσοι προέβησαν σε αγωγές μετά την απόφαση δικαιούνται αναδρομικά έως δύο έτη.

Οι επιστροφές για τη 2ετία φτάνουν ή και ξεπερνούν τις 6.500 ευρώ ανάλογα με την ημερομηνία των αγωγών.

Οι συνταξιούχοι, δε, που προέρχονται από τα ειδικά μισθολόγια και έχουν στα χέρια τους αποφάσεις του Ελ. Συνεδρίου που τους δικαιώνουν σε ατομικό επίπεδο, έχουν κατά μέσο όρο αναδρομικά ύψους 33.000 ευρώ.

Οσοι δεν έχουν προσφύγει κατά της ΕΑΣ, που είναι και οι περισσότεροι συνταξιούχοι του Δημοσίου, δεν μπορούν να το πράξουν τώρα, καθώς το Ελεγκτικό Συνέδριο με την 1975/2021 απόφασή του έβαλε τέλος στις διεκδικήσεις και είπε ότι η κράτηση ΕΑΣ είναι αντισυνταγματική για όλους τους συνταξιούχους του Δημοσίου για το διάστημα 2017 και 2018. Ως εκ τούτου, η κυβέρνηση οφείλει να επιστρέψει την ΕΑΣ σε 360.000 συνταξιούχους του Δημοσίου για 2 έτη και ως 5 έτη σε όσους έχουν κάνει αγωγές πριν τον Φεβρουάριο του 2017.

Αναδρομικά Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων από 575 ευρώ ως 6.486 ευρώ

Σύμφωνα με τον σχετικό πίνακα που δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», οι συνταξιούχοι του Δημοσίου ανάλογα με το ποσό της κύριας σύνταξης ή το άθροισμα κύριων συνάξεων που εισπράττουν δικαιούνται αναδρομικά από την ΕΑΣ με τα εξής ποσά:

*Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη (ή άθροισμα κύριων συντάξεων) 2.815 ευρώ και σημερινή σύνταξη 1.718 ευρώ, προ φόρου δικαιούται επιστροφή κρατήσεων 6.486 ευρώ από την ΕΑΣ για 23 μήνες.

*Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη (ή άθροισμα κύριων συντάξεων) 2.625 ευρώ και 1.692 ευρώ σήμερα, προ φόρου δικαιούται επιστροφή κρατήσεων 6.049 ευρώ από την ΕΑΣ για 23 μήνες.

*Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη (ή άθροισμα κύριων συντάξεων) 1.925 ευρώ και 1.311 ευρώ σήμερα, προ φόρου δικαιούται επιστροφή κρατήσεων 2.668 ευρώ από την ΕΑΣ για 23 μήνες.

*Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη (ή άθροισμα κύριων συντάξεων) 1.730 ευρώ και 1.279 ευρώ σήμερα, προ φόρου δικαιούται επιστροφή κρατήσεων 2.392 ευρώ από την ΕΑΣ για 23 μήνες.

*Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη (ή άθροισμα κύριων συντάξεων) 1.535 ευρώ που σήμερα παίρνει 1.197 ευρώ, προ φόρου δικαιούται επιστροφή κρατήσεων 1.058 ευρώ από την ΕΑΣ για 23 μήνες.

*Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη (ή άθροισμα κύριων συντάξεων) 1.425 ευρώ και 1.144 ευρώ σήμερα, προ φόρου δικαιούται επιστροφή κρατήσεων 575 ευρώ από την ΕΑΣ για 23 μήνες.

Τα αναδρομικά για παλιούς συνταξιούχους Δημοσίου από την ΕΑΣ (Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων)

Αρχική κύρια σύνταξη (1)	Σύνταξη σήμερα (2)	Μηνιαία κράτηση ΕΑΣ	Αναδρομικά 23 μηνών
2.815	1.718	282	6.486
2.720	1.692	272	6.256
2.625	1.692	263	6.049
2.530	1.588	228	5.244
2.500	1.573	225	5.175
2.435	1.540	219	5.037
2.340	1.491	211	4.853
2.245	1.468	157	3.611
2.150	1.418	151	3.473
2.055	1.368	144	3.312
1.990	1.346	119	2.737
1.925	1.311	116	2.668
1.860	1.277	112	2.576
1.795	1.316	108	2.484
1.730	1.279	104	2.392
1.665	1.273	50	1.150
1.600	1.235	48	1.104
1.535	1.197	46	1.058
1.470	1.160	44	1.012
1.425	1.144	25	575

1. Μικτό ποσό πριν τις περικοπές των Μνημονίων. 2. Σύνταξη πριν το φόρο μαζί με προσωπική διαφορά.