Ερυθρά Θάλασσα: Συνεχείς οι επιθέσεις των Χούθι – «Ακούει η Αθήνα; Μας χτύπησαν με δύο drones»

Πώς περιγράφουν άνθρωποι που παρέχουν υπηρεσίες ασφαλείας στα πλοία που διασχίζουν την Ερυθρά Θάλασσα τους κινδύνους από τη δράση των Χούθι.

Τους τελευταίους μήνες, οι αντάρτες Χούθι της Υεμένης επιτίθενται σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, προς υποστήριξη της Χαμάς. Από τον Νοέμβριο του 2023 έως και τα τέλη Ιανουαρίου του 2024, κατεγράφησαν τουλάχιστον τριάντα περιστατικά κατά φορτηγών πλοίων και δεξαμενόπλοιων με τη χρήση βαλλιστικών πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Ακολούθησαν κι άλλες επιθέσεις.

Ανάμεσα στα πλοία που επλήγησαν, βρίσκονται και ορισμένα ελληνικών συμφερόντων, όπως συνέβη με το πρόσφατο χτύπημα της 12^ης Φεβρουαρίου. Η πλέον εμβληματική επίθεση των Χούθι σημειώθηκε τη 19^η Νοεμβρίου, όταν κατέλαβαν το πλοίο Galaxy Leader. Μάλιστα, βιντεοσκόπησαν τότε την επιχείρησή τους και στο υλικό που έδωσαν αργότερα στη δημοσιότητα, διακρίνονται στο κατάστρωμα μασκοφορεμένοι ένοπλοι, ενώ ίπταται από πάνω τους ένα στρατιωτικό ελικόπτερο.

Η κλήση έγινε στις 03:00 της 12^ης Φεβρουαρίου. Ένας ένοπλος φρουρός στο φορτηγό πλοίο Star Iris κάλεσε τον άνθρωπο που αποτελούσε το «σημείο επαφής» του στην Ελλάδα και τον ενημέρωσε για την έκτακτη συνθήκη. Μόλις είχαν χτυπηθεί, πιθανότατα από κάποιο drone – «καμικάζι».

Τους είχε βρει στη δεξιά πλευρά, σπάζοντας τα ρέλια και προκαλώντας ένα μικρό βύθισμα στο κατάστρωμα. Περίπου 15 λεπτά αργότερα, ο φρουρός τηλεφώνησε ξανά. Νέο πλήγμα, στην αριστερή πλευρά. Η ζημιά ήταν πάλι επιφανειακή, ακόμη πιο περιορισμένης έκτασης.

Τα δύο διαδοχικά χτυπήματα κοντά στο στενό Μπαμπ ελ–Μαντέμπ, γνωστό και ως «Πύλη των Δακρύων», δείχνουν εκ νέου πόσο επισφαλές έχει γίνει το πέρασμα από την Ερυθρά Θάλασσα. Οι Χούθι έχουν καταφέρει να απλώσουν ένα δίχτυ τρόμου στην περιοχή. Μπορεί να πλήξουν αναπάντεχα ακόμη και ένα εμπορικό πλοίο σαν κι αυτό, που κουβαλούσε καλαμπόκι από τη Βραζιλία.

«Ο χρόνος αντίδρασης είναι μικρός. Αν το δεις από μακριά να έρχεται, έχεις λίγα δευτερόλεπτα στη διάθεσή σου. Η οδηγία που δίνουμε, είναι να υπάρχει ελάχιστος ή καθόλου κόσμος στο κατάστρωμα και λιγότερος στη γέφυρα, μέλημα είναι να μη χτυπήσει κάποιος.

Οι ναυτικοί δεν έχουν συνηθίσει να αντιμετωπίζουν τέτοια περιστατικά, οπότε οι ομάδες μας πρέπει να τους βοηθήσουν να ξεμπλοκάρουν από το “πάγωμα” που νιώθουν εκείνη την ώρα», υπογράμμισε ο Αντώνης Παπαϊωάννου, Υποναύαρχος εν αποστρατεία και διευθυντής στη Diaplus, της εταιρείας παροχής ναυτιλιακών υπηρεσιών ασφαλείας, η οποία επανδρώνει με ένοπλους φρουρούς πλοία που διέρχονται από την περιοχή, μιλώντας στην «Καθημερινή».

Σε αυτά τα περιστατικά, ειδικά εάν γίνει ρεσάλτο στο πλοίο, σημαντικό ρόλο παίζει η έγκαιρη αντίδραση, δηλαδή να προφτάσει το πλήρωμα να κλειστεί στο citadel, έναν ασφαλή οχυρωμένο χώρο συνήθως στο πρυμναίο μέρος ή στο μηχανοστάσιο. Από εκεί, υπάρχει δυνατότητα χειρισμού του πλοίου. Όσο το πλήρωμα παραμένει αμπαρωμένο και ασφαλές, δύναται να κερδηθεί πολύτιμος χρόνος, μέχρι να εγκαταλείψουν οι εισβολείς το κατάστρωμα άπραγοι ή να φτάσει κάποιο πολεμικό πλοίο για να τους καταδιώξει.

Υπό την απειλή των Χούθι, αρκετές ναυτιλιακές επέλεξαν να εκτρέψουν τα δρομολόγιά τους. Αντί να διασχίζουν τη Διώρυγα του Σουέζ με προορισμό τη νοτιοανατολική Ασία, επιλέγουν να πλεύσουν κάτω από τη Νότιο Αφρική, προσθέτοντας τουλάψιστον δέκα ημέρες και χιλιάδες επιπλέον ναυτικά μίλια στο ταξίδι τους.

Θεωρείται για ορισμένες εταιρείες μία ασφαλέστερη –αλλά και πιο κοστοβόρα σε καύσιμα– επιλογή. Υπολογίζεται ότι περίπου το 67% των πλοίων μεταφοράς κοντέινερ ακολουθεί εναλλακτική διαδρομή. Αντίκτυπος από αυτήν την εξέλιξη είναι αναμένεται να υπάρξει και για την Ελλάδα, καθώς με αυτόν τον τρόπο παρακάμπτεται ο Πειραιάς. Άλλη διαδρομή ακολουθούν και τάνκερ, με το ποσοστό τους, όμως, να είναι αρκετά μικρότερο σε σύγκριση με τα πλοία εμπορευματοκιβωτίων.

Αυτές οι εξελίξεις έχουν οδηγήσει και σε αύξηση της ζήτησης για ένοπλους φρουρούς από ναυτιλιακές εταιρείες. Παρότι εξοπλισμένοι με ημιαυτόματα όπλα, σε αυτού του είδους τις αποστολές έχουν ως κύριο ρόλο τον συντονισμό του πληρώματος.

«Έχοντας την εμπειρία της αντιπειρατικής απειλής, μπορούμε να οργανώσουμε το πλοίο ώστε να μην υπάρχει συγκεντρωμένο και εκτεθειμένο προσωπικό όταν περνάμε από την περιοχή. Μπορούμε να γνωρίζουμε τα σημεία όπου υπήρχαν προηγούμενες απειλές ή σημειώθηκαν χτυπήματα και από πού είναι καλύτερη η διέλευση τη νύχτα.

Ακόμη, γνωρίζουμε τις θέσεις των πολεμικών πλοίων σε περίπτωση που κάποιο πλοίο εκπέμψει σήμα κινδύνου και χρειασθεί να κληθούν προς συνδρομή», ανέφερε ο κ. Παπαϊωάννου.

Συνήθως, πάνω σε ένα εμπορικό πλοίο μπορεί να βρίσκονται τρεις με τέσσερις φρουροί. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα, λόγω της τεταμένης κατάστασης, ορισμένα πλοία έχουν έξι άτομα για να εποπτεύσουν καλύτερα πιθανούς κινδύνους.

Οι Χούθι φέρεται να λαμβάνουν βοήθεια από το Ιράν. Παρακολουθούν το σήμα που εκπέμπει το AIS κάθε πλοίου και προσπαθούν να χτυπήσουν κατά προσέγγιση. Παράλληλα, μπορεί να έχουν κι άλλα «μάτια» στην περιοχή.

Εκτιμάται ότι σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να δέχονται πληροφορίες για θέσεις πιθανών στόχων ακόμη και από μεγάλα ψαράδικα. Τα drones με τα οποία χτυπούν, μεταφέρουν συνήθως μικρής ισχύος εκρηκτική ύλη, για αυτό και δεν έχουν προκαλέσει εκτεταμένες καταστροφές στους στόχους τους.

Η φρεγάτα «Ψαρά» στο Κέρας της Αφρικής

Στα τέλη του 2008, ο κ. Παπαϊωάννου ήταν ο πρώτος διοικητής της ευρωπαϊκής ναυτικής δύναμης στο Κέρας της Αφρικής, με τη φρεγάτα του Πολεμικού Ναυτικού, «Ψαρά». Στο πλαίσιο της επιχείρησης «Αταλάντα», είχε ως αποστολή να αναχαιτίσει Σομαλούς πειρατές.

Ο τομέας ευθύνης περιλάμβανε την Ερυθρά Θάλασσα, τον Κόλπο του Άντεν και μέρος του Ινδικού Ωκεανού. Ρακένδυτοι και οπλισμένοι, οι πειρατές σκαρφάλωναν τότε στα εμπορικά πλοία και τα καταλάμβαναν μαζί με το πλήρωμα. Οι ομηρίες μπορούσαν να διαρκέσουν από ενάμιση μήνα έως και πάνω από ένα έτος.

Ο κ. Παπαϊωάννου θυμάται ότι τα λύτρα κυμαίνονταν τότε από 5 έως 14 εκατ. δολάρια και έπεφταν στη θάλασσα από ένα ειδικά διασκευασμένο αεροσκάφος, το οποίο αναχωρούσε από το Ναϊρόμπι. Ύστερα, οι πειρατές τα ψάρευαν από το νερό.

Τότε, ένα από τα μέτρα που λάμβαναν τα πολεμικά πλοία στην περιοχή, ήταν η συνοδεία εμπορικών για να διανύσουν μία διαδρομή περίπου 48 ωρών και να αποτρέψουν κάποια πιθανή επίθεση με την παρουσία τους. Πάνω από μία δεκαετία αργότερα, υπό τη νέα απειλή των Χούθι, έχουν ενεργοποιηθεί παρόμοια μέτρα ασφαλείας, όπως η συνοδεία πλοίων από πολεμικά στο πλαίσιο άλλης ευρωπαϊκής επιχείρησης.

Ο κ. Παπαϊωάννου υπογράμμισε ότι μέχρι στιγμής, τρία πλοία στα οποία είχαν προσωπικό τους, δέχθηκαν επίθεση, με αποτέλεσμα την πρόκληση μικρών υλικών ζημιών. Όπως τόνισε, μιλώντας στην «Κ», είτε ευθύνεται κάποιος πύραυλος είτε κάποιο drone, το χρονικό περιθώριο αντίδρασης είναι μικρό. Άλλωστε, σε αυτές τις περιπτώσεις το χτύπημα δεν μπορεί να αποφευχθεί. Τα εμπορικά πλοία δεν διαθέτουν τον εξοπλισμό των πολεμικών για να αναχαιτίσουν κάποια εναέρια απειλή.

Πηγή