Αγάπη: Πώς η καλή επικοινωνία δίνει διάρκεια σε μια σχέση

Αγάπη: Για να καταφέρουμε να έχουμε μια σχέση με διάρκεια χρειάζεται να έχουμε την ικανότητα να συντονιστούμε με τις βαθύτερες ανάγκες και λαχτάρες μας και να τις μεταφράσουμε σε ξεκάθαρα σήματα ώστε να βοηθηθούν οι αγαπημένοι μας και να ανταποκριθούν

Πάνω από όλα, χρειάζεται μάλλον να αναγνωρίσουμε και να παραδεχτούμε τον πρωταρχικό κώδικα του συναισθηματικοί) δεσμού παρά να προσπαθήσουμε να το απορρίψουμε και να το ξεπεράσουμε.

Σε πολλές σχέσεις αγάπης, οι ανάγκες και οι φόβοι συναισθηματικού δεσμοί) είναι κρυφές ατζέντες, κατευθύνουν τις πράξεις μας. όμως αυτό ποτέ δεν αναγνωρίζεται.

Είναι καιρός πλέον να αναγνωριστούν αυτές οι ατζέντες, έτσι ώστε να μπορούμε ενεργά να δώσουμε μορφή στην αγάπη που τόσο απελπισμένα χρειαζόμαστε…

Γράφει η Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας Dr Sue Johnson
Mετάφραση, επιστημονική επιμέλεια κειμένου: Ρίτα Βεντούρα, Μ.Α. ΕCP, ψυχοθεραπεύτρια

Για να λειτουργήσει η αγάπη χρειάζεται να αποδεχτεί κανείς ότι ακόμη και εάν υπάρχει αγάπη, είναι πάντοτε μια υπό­θεση σε εξέλιξη.

Ακριβώς όταν καταφέρεις να τα κάνεις όλα σω­στά. ο ένας από τους δυο αλλάζει! Η μυθιστοριογράφος Ursula Le Guin μάς υπενθυμίζει ότι η αγάπη «δεν στέκεται σαν πέτρα. Πρέπει να παρασκευαστεί σαν το ψωμί. να το ζυμώνεις και να το ξαναζυμώνεις όλη την ώρα. από την αρχή».

Είκοσι χρόνια ερευνών μάς λένε ότι έχουμε βοηθήσει πολλά διαφορετικά είδη ζευγαριών να «κατασκευάσουν» την αγάπη τους. νιόπαντρα ζευγάρια και ζευγάρια σε μακροχρόνιους γάμους.

Ομο­φυλόφιλοι και ετεροφυλόφιλοι, βασικά ευτυχισμένους και σε απελ­πιστικά δύσκολες σχέσεις, παραδοσιακά και αντισυμβατικά ζευ­γάρια, ανώτατης μόρφωσης ή εργάτες, συγκρατημένους ή δια­χυτικούς.

Οι καταθλιμμένοι και αγχωμένοι σύντροφοι ωφελούνται καταπληκτικά από τα μοντέλα ενίσχυσης του ψυχολογικού δεσμού στα ζευγάρια. Το σεξ είναι καλύτερο όταν υπάρχει ασφαλής συναισθηματική σύνδεση.

Το ρίσκο, που είναι ουσιώδες για τον ερωτισμό, δεν πηγάζει από συνεχείς επιφανειακούς νεωτερισμούς, αλλά από την ικανότητα να μένει κανείς ανοιχτός στον σύντροφό του στο εδώ και τώρα.

Η φροντίδα και η στήριξη για πρακτικά θέματα είναι μια φυ­σική αντίδραση όταν νιώθουμε κοντά και συνδεδεμένοι. «Όταν αγα­πάς. θέλεις να κάνεις πράγματα για την αγαπημένη σου», έγραψε ο Χέμινγουεϊ. «Θέλεις να θυσιαστείς. Θέλεις να εξυπηρετήσεις».

Γνωρίζουμε από την έρευνα ότι οι ασφαλείς σύντροφοι είναι πιο ευαίσθητοι στις ανάγκες για φροντίδα του ενός προς τον άλλον.

Η Ρόουζ και ο Μπιλ, ένα ζευγάρι μεταπτυχιακών φοιτητών, μαλώνουν σχεδόν για τα πάντα, όμως βασικά μαλώνουν για συ­ναισθηματική σύνδεση και αλληλοστήριξη σε πρακτικά θέματα. Ακόμη και στο τέλος της θεραπείας όταν έχουν σημαντικά προο­δεύσει, μπαίνουν σε έναν καβγά για το γεγονός ότι ο Μπιλ δεν έχει περάσει το τηλέφωνο του παιδιάτρου στο κινητό του, παρό­λο που η Ρόουζ τού έχει ζητήσει να κάνει τουλάχιστον αυτό.

Όταν το μωρό αρρωσταίνει δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει το κινητό του για να πάρει τον γιατρό τηλέφωνο. Τελικά βρίσκουν έναν τρόπο να σταματήσουν αυτόν τον καβγά.

«Όταν δεν μπορώ να βρω αυ­τό το τηλέφωνο, τρομοκρατούμαι», λέει η Ρόουζ στον Μπιλ. «Έχω ανάγκη να με ακούς όταν ζητάω τέτοια πράγματα». 0 Μπιλ τώ­ρα προσφέρει τη στήριξή του.

«Σε ακούω», της λέει, «είναι σαν να μου λες “Έχεις τη συμπαράστασή μου; ” Χρειάζεται γι’ αυτό να εξαρτάσαι από μένα. Και είσαι μια υπέροχη μητέρα για τα παι­διά μας. Έχω προσθέσει το τηλέφωνο στο κινητό μου και σου έχω παραγγείλει και εσένα το δικό σου κινητό και έτσι αυτό δεν θα ξανασυμβεί.

Μήπως μπορώ να σε στηρίξω και με άλλους τρό­πους;» Σε μια μετέπειτα συνεδρία η Ρόουζ λέει στον Μπιλ ότι δεν του κρατάει κακία που φροντίζει τα παιδιά τα απογεύματα όταν αυτός θέλει να μελετήσει.

Τώρα που νιώθει πιο κοντά του, στην πραγματικότητα χαίρεται να του πηγαίνει καφέ και να της λέει πώς τα πάει με τα μαθήματά του. Όταν καταφέρνουμε να δημιουργήσουμε ένα πιο ασφαλές δέσιμο, αυτό απελευθερώνει την προσοχή μας. έτσι ώστε να μπορούμε να συντονιστούμε με τον άλ­λον και πραγματικά να στηρίξουμε τον αγαπημένο μας «.

Εάν έπρεπε να κάνω μια σύνοψη όλων αυτών που έμαθα από όλα αυτά τα ζευγάρια, θα ήταν κάπως έτσι:

Η ανάγκη μας να έρθουν κοντά μας οι άλλοι όταν τους φωνά­ζουμε να μας προσφέρουν ένα ασφαλές λιμάνι είναι από­λυτη.

Η συναισθηματική πείνα είναι μια πραγματικότητα. Όταν κά­ποιος νιώθει συναισθηματική ερημιά, όταν νιώθει ότι έχει απορριφθεί ή εγκαταλειφθεί. τότε πονάει σωματικά και συναισθημα­τικά και πανικοβάλλεται.

Υπάρχουν πολύ λίγοι τρόποι να τα βγάλουμε πέρα με τον πόνο μας όταν οι πρωταρχικές μας ανάγκες για σύνδεση δεν έχουν ικανοποιηθεί.

Η συναισθηματική ισορροπία, η ηρεμία και η πραγματική χαρά είναι τα βραβεία της αγάπης. Το ερωτικό ξεμυάλισμα είναι το βραβείο των μπούφων

Δεν υπάρχει τέλεια επίδοση στην αγάπη ή στο σεξ. Όταν έχεις πάθει εμμονή με την επίδοση, τότε φτάνεις σε αδιέξοδο. Αυτό που μετράει είναι η συναισθηματική παρουσία.

Στις σχέσεις δεν υπάρχει σχέση αιτίου – αιτιατού. δεν υπάρχουν ευθείες γραμμές, μόνο κύκλοι που οι σύντροφοι δημιουργούν μαζί. Σπρώχνουμε ο ένας τον άλλον σε θηλιές και φαύλους κύ­κλους σύνδεσης και αποσύνδεσης.

Εάν αποφασίσουμε να ακούσουμε το συναίσθημά μας και να το χρησιμοποιήσουμε σαν οδηγό, μας λέει ακριβώς τι χρειαζό­μαστε.

Όλοι μερικές φορές πατάμε το κουμπί πανικού. Χάνουμε την ισορροπία μας και καταφεύγουμε σε τρόπους αγχωτικού ελέγ­χου ή αναισθησίας ή απομάκρυνσης.

Το μυστικό είναι να μην παραμένουμε σε αυτές τις καταστάσεις. Είναι πολύ δύσκολο για τον/την αγαπημένη σας να σας συναντήσει εκεί.

Πώς θα δώσουμε μορφή στην αγάπη;

Για να δώσουμε μορφή στην αγάπη, πρέπει να είμαστε ανοιχτοί και να μπορούμε να ανταποκριθούμε τόσο συναισθηματικά όσο και σωματικά. Μπορούμε να δούμε τι είναι αυτό που περικλείει η αγάπη, σύμφωνα με τις μελέτες που έχουν γίνει από τον Bil Mason και τη Sally Mendoza του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας για το χνουδωτό πιθηκάκι τίτι.

Τα θηλυκά ταΐζουν τα μωρά τους, όμως δεν προσφέρουν καμιά άλλη μητρική ανταπόκριση. Δεν περιποιούνται τα μωρά τους ούτε τα αγγίζουν.

Αντιθέτως, τα αρσενικά είναι αυτά που φροντίζουν κατά 80% τα μωρά. Κρατούν και αγκαλιάζουν το μωρό, είναι συναισθηματικά δεσμευμένα και αποτελούν το ασφαλές λιμάνι.

Τα μωρά τίτι δεν φαίνεται να τα πειράζει καθόλου όταν η μητέρα τους απομακρύνεται από την οικογένεια για λίγο. όμως όταν ο πατέρας απομακρύνεται, το επίπεδο της κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες στο αίμα τους, φτάνει στα ύψη.

Η σημασία της αγκαλιάς

Στο γραφείο μου. οι πιο συναισθηματικά απόμακροι σύντροφοι καμιά φορά μού λένε: «Κάνω τα πάντα για να δείξω ότι νοιάζομαι, κουρεύω το γκαζόν, φέρνω στο σπίτι έναν καλό μισθό, λύνω προβλήματα και δεν φλερτάρω δεξιά και αριστερά.

Όμως γιατί δεν φαίνεται να έχουν σημασία όλα αυτά και το μόνο που μετράει για τη γυναίκα μου είναι ότι δεν “συζητάμε για συναισθηματικά θέματα και δεν αγκαλιαζόμαστε;”».

Τους λέω: «Γιατί έτσι είμαστε φτιαγμένοι. Χρειαζόμαστε κάποιον να μας προσέχει πραγματικά, να μας κρατάει σφιχτά, να έρχεται κάποιες φορές πραγματικά κοντά μας και να ανταποκρίνεται με συναισθηματικό τρόπο που να μας συγκινεί, να συνδέεται μαζί μας.

Τίποτε δεν συγκρίνεται με αυτό. Και εσύ το χρειάζεσαι αυτό. Το ξέχασες; Το να νιώθεις συνδεδεμένος είναι κάτι πολύ γλυκό, η αγκαλιά καθησυχάζει βαθιά και ικανοποιεί, ανεξαρτήτως εάν αγκαλιάζουμε ή μας αγκαλιάζουν. Στους περισσότερους από μας αρέσει να κρατάμε ένα μωρό. Είναι μια τόσο ωραία αίσθηση, όσο και όταν αγκαλιάζουμε τον/τη σύντροφό μας.

Όμως τα πάντα είναι συναισθηματικός δεσμός και δέσιμο: 0 έρωτας μεταξύ ενηλίκων συμπεριλαμβάνει σεξουαλικότητα και φροντίδα. 0 συναισθηματικός δεσμός είναι η βάση. το θεμέλιο πάνω στο οποίο χτίζονται όλα τα υπόλοιπα.