Πώς η αποκατάσταση των φυσικών καμπυλών των ποταμών μπορεί να αποτρέψει τις πλημμύρες

Οι ειδικοί κινούνται προς τις τεχνικές διαχείρισης φυσικών πλημμυρών, για την αποκατάσταση των ποταμών στην πλήρη πλημμυρική τους πεδιάδα

Για αιώνες οι ελικοειδείς ποταμοί έχουν ανορθωθεί – αλλά οι ειδικοί λένε ότι η αποκατάσταση των φυσικών στροφών και καμπυλών τους μπορεί να αποτρέψει τις πλημμύρες και να δημιουργήσει υγιή ενδιαιτήματα για την άγρια ​​ζωή.

Το Swindale Beck, ένα ρέμα στην Cumbria, στην καρδιά της Lake District του Ηνωμένου Βασιλείου, ελίσσεται μέσα από χωράφια και κοιλάδες. Ωστόσο, πριν από λίγο καιρό, το ποτάμι πήρε μια πολύ πιο γραμμική πορεία.

Ένα υγιές ποτάμι θα πρέπει να είναι ελαττωματικό, να ρέει ελεύθερα και να είναι γεμάτο με άγρια ​​ζωή. Στη Βρετανία, ωστόσο, το 97% των ποταμών είναι κατακερματισμένοι από τεχνητά εμπόδια όπως φράγματα. Τώρα, υπάρχει τουλάχιστον ένα τεχνητό φράγμα για κάθε 1,5 χιλιόμετρο ρέματος στη χώρα. Και για αιώνες, τα ποτάμια διοχετεύονταν σιγά σιγά – ή ισιώθηκαν τεχνητά – για να σταματήσουν το νερό να πλημμυρίσει και να χυθεί σε γεωργικές εκτάσεις και σπίτια.

Αλλά η αφαίρεση των φυσικών μαιάνδρων ενός ποταμού έχει, στην πραγματικότητα, επιτύχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Αντίθετα, διαταράσσει τη ροή των ποταμών και υποβαθμίζει τους υδρόβιους οικοτόπους, την ποιότητα του νερού και αυξάνει τον κίνδυνο πλημμύρας. Καθώς η κακή υγεία των ποταμών και των ρεμάτων της Ευρώπης συνεχίζει να αποτελεί είδηση ​​–λόγω της φθίνουσας άγριας ζωής, της ρύπανσης των λυμάτων και της γεωργικής απορροής– οι κοινότητες στρέφονται προς φυσικές λύσεις για την αποκατάσταση των ποταμών τους.

Μερικά ποτάμια αποκαθίστανται με τεχνικές διαχείρισης φυσικών πλημμυρών (NFM), όπως φράγματα με διαρροή ξύλου, δενδροφύτευση και μάντρα κάστορα. Μια ιδέα είναι να προσθέσετε τρεμούλες πίσω σε ποτάμια, ρυάκια και παραπόταμους.

Σε όλο τον κόσμο, από την Ολλανδία, τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, τα ποτάμια σιγά-σιγά ανακινούνται ξανά, για να επιστρέψουν στη φυσική τους πορεία.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι ανταμοιβές αρχίζουν να αποδίδουν, με τα ψάρια, τα πουλιά και τα ασπόνδυλα να συρρέουν πίσω στα ποτάμια στην Κούμπρια και στο Δυτικό Σάσεξ.

Αρχικά, διεξήγαγαν μια μελέτη της περιοχής για να χαρτογραφήσουν το αρχικό μονοπάτι του ποταμού, προτού στρατολογήσουν μια ομάδα ανασκαφών, οι οποίοι πέρασαν τρεις μήνες χαράσσοντας αυτό το καμπυλωτό μονοπάτι όσο το δυνατόν πιο κοντά. Το Swindale Beck είναι τώρα περίπου 180 μέτρα (590 πόδια) μακρύτερο από το διοχετευμένο ρέμα που διέρρεε την κοιλάδα για πάνω από δύο αιώνες.

Σύμφωνα με τον Tom Hayek, ειδικό στη διαχείριση φυσικών πλημμυρών στο Wildfowl and Wetlands Trust (WWT), η προσθήκη μαιάνδρων στα ποτάμια έχει δύο έλξεις – αλλάζει τόσο την ταχύτητα όσο και τον όγκο του νερού. Πρώτον, μειώνει αυτό που είναι γνωστό ως μεταφορά ροής. «Αυτή είναι η ποσότητα νερού που μπορεί να κινηθεί ένα ποτάμι προς τα κάτω», λέει ο Χάγιεκ. “Όταν το μήκος του ποταμού αυξάνεται, απλώνεις νερό σε μια ευρύτερη περιοχή. “Αυτό επιτρέπει να καθίσει περισσότερο νερό στις κεφαλές, όπου συνήθως συμβαίνει το εκ νέου κύμα, αντί για λίγο στις πόλεις κατάντη.”

Ο δεύτερος αντίκτυπος είναι στην ταχύτητα. Με απλά λόγια, όσο περισσότερη δομή προσθέσετε στη μορφολογία ενός ποταμού, τόσο πιο αργά θα κινηθεί το νερό προς τα κάτω. Αν είναι ευθεία, το νερό θα «πετάξει» μέσα, λέει ο Χάγιεκ. «Η ταχύτητα και ο όγκος που συσσωρεύονται καθώς τρέφονται οι παραπόταμοι σημαίνει ότι σε κάποιο σημείο του ποταμού δεν υπάρχει ικανότητα να συγκρατήσει το νερό και εμφανίζονται πλημμύρες», προσθέτει.

Στο παρελθόν, ήταν σύνηθες να εκτελούνται βυθοκόρηση ποταμών για να δημιουργηθεί μεγαλύτερη ικανότητα αντιμετώπισης των πλημμυρών, αλλά, λέει ο Hayek, αυτό ελάχιστα κάνει για να σταματήσει τη ρίζα του προβλήματος.

Αντίθετα, οι ειδικοί κινούνται προς τις τεχνικές διαχείρισης φυσικών πλημμυρών, για την αποκατάσταση των ποταμών στην πλήρη πλημμυρική τους πεδιάδα.

Πηγή