Γάμος – σχέση: Ο αντίκτυπος του συζυγικού στρες στην υγεία του ζευγαριού

Αν είστε παντρεμένοι, γνωρίζετε ήδη ότι ο σύζυγός σας έχει τεράστια επιρροή στη ζωή σας. Αυτό που μπορεί να μην συνειδητοποιείτε είναι ότι αυτός ή αυτή μπορεί επίσης να έχει βαθιά επίδραση στην υγεία σας. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Physiology and Behavior σημείωσε ότι η απλή πράξη του να είσαι παντρεμένος μπορεί να προσθέσει χρόνια στη ζωή ενός ατόμου. Ο γάμος μπορεί ακόμη και να μειώσει τον κίνδυνο όλων των ειδών ασθενειών, όπως:

• καρκίνο
• υψηλή αρτηριακή πίεση
• καρδιακές παθήσεις
• γρίπη

Οι φροντισμένοι σύζυγοι συχνά ενθαρρύνουν ο ένας τον άλλον να τρώνε σωστά, να ασκούνται, να κάνουν διακοπές και να επιλέγουν έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Η στενή και υποστηρικτική συντροφιά λειτουργεί επίσης ως ρυθμιστικό έναντι του στρες και όλων των σωματικών και συναισθηματικών συνεπειών του. Από την άλλη πλευρά, οι δυστυχισμένοι γάμοι μπορούν να συμπαρασύρουν τους συντρόφους σε σώμα και πνεύμα. Οι καυγάδες, η αβεβαιότητα για το μέλλον, ο άνισος φόρτος εργασίας και η βασική έλλειψη συμβατότητας μπορούν όλα να δημιουργήσουν ανθυγιεινά επίπεδα άγχους. Όπως σημείωσαν ερευνητές στο Physiology and Behavior, ο αντίκτυπος του συζυγικού στρες στην υγεία είναι «παρόμοιος σε μέγεθος με πιο «παραδοσιακούς» παράγοντες κινδύνου», όπως η σωματική αδράνεια και το κάπνισμα.

Το χάσμα των φύλων στο γάμο

Παρά το κοινό στερεότυπο του γαμπρού που πρέπει να σύρεται στο βωμό, οι άνδρες έχουν τα περισσότερα να κερδίσουν από τον γάμο όσον αφορά την υγεία. Όπως αναφέρεται στο Physiology and Behavior, ο γάμος μπορεί να αυξήσει το προσδόκιμο ζωής και για τα δύο φύλα, αλλά αυτό το όφελος είναι πέντε φορές ισχυρότερο για τους άνδρες από ό,τι για τις γυναίκες. Ταυτόχρονα, οι γυναίκες έχουν τα περισσότερα να χάσουν όταν ο γάμος είναι δυστυχισμένος.

Από την ηλικία των 40 περίπου, οι γυναίκες τείνουν να νιώθουν περισσότερο συζυγικό στρες από τους άνδρες, σύμφωνα με μια έκθεση στο Journal of Gerontology. (Για τα νεότερα παντρεμένα ζευγάρια, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες φαίνεται να επηρεάζονται εξίσου από το συζυγικό στρες.) Οι λόγοι αυτής της διαφοράς μεταξύ των φύλων που σχετίζονται με την ηλικία δεν είναι γνωστοί, αλλά ο αντίκτυπος είναι δυστυχώς σαφής. Όπως υποδεικνύουν οι ακόλουθες μελέτες, το συζυγικό στρες έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στην υγεία των γυναικών.

Αν και δεν υπάρχει τυπικός ορισμός ενός ευτυχισμένου γάμου, οι ερευνητές στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο και στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ πιθανότατα πλησίασαν όταν παρακολούθησαν τους γάμους σχεδόν 500 γυναικών για 13 χρόνια. Οι ερευνητές ζήτησαν από τις γυναίκες να αξιολογήσουν την ποιότητα του σεξ και της επικοινωνίας στο γάμο τους, καθώς και τον χρόνο που περνούσαν με τους συζύγους τους. Ρώτησαν επίσης εάν οι γάμοι ήταν συμβατοί ως προς τον τρόπο ζωής, την ιδιοσυγκρασία και τα ενδιαφέροντα. Για χάρη της μελέτης, οι γάμοι που σημείωσαν κακή βαθμολογία σε αυτές τις κατηγορίες θεωρήθηκαν “μη ικανοποιητικοί”, ενώ εκείνοι που σημείωσαν καλή βαθμολογία θεωρήθηκαν “ικανοποιητικοί” – όροι που πιθανώς δεν θα αντλούσαν επιχειρήματα από τις γυναίκες.

Όπως αναφέρεται στο περιοδικό Health Psychology, η μελέτη διαπίστωσε ότι οι γυναίκες σε ανικανοποίητους γάμους φαινόταν να είναι στόχοι για καρδιακές παθήσεις. Σε σύγκριση με τις γυναίκες σε ικανοποιητικούς γάμους, είχαν υψηλότερη αρτηριακή πίεση, υψηλότερη χοληστερόλη και υψηλότερους δείκτες μάζας σώματος. Υπέφεραν επίσης από υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψης, άγχους και θυμού. Όπως παρατήρησαν οι ερευνητές, καθεμία από αυτές τις σωματικές και συναισθηματικές παγίδες αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων — και καθεμία μπορεί να τροφοδοτηθεί από το άγχος.

Οι κίνδυνοι του συζυγικού στρες δεν είναι απλώς υποθετικοί. Μια μελέτη σε σχεδόν 300 γυναίκες με καρδιοπάθεια που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης διαπίστωσε ότι το συζυγικό στρες τριπλασίασε τον κίνδυνο καρδιακής επέμβασης, καρδιακής προσβολής ή θανάτου τα επόμενα πέντε χρόνια. Μια μελέτη 189 ανδρών και γυναικών με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Cardiology διαπίστωσε ότι η επιβίωση εξαρτάται εξίσου από την ποιότητα του γάμου όσο και από τη σοβαρότητα της νόσου. Επαναλαμβάνοντας ένα κοινό θέμα, αυτή η μελέτη διαπίστωσε ότι η ποιότητα του γάμου είχε μεγαλύτερο αντίκτυπο στις γυναίκες παρά στους άνδρες.

Το ανοσοποιητικό σύστημα τείνει να παραπαίει σε περιόδους στρες και το συζυγικό στρες σίγουρα δεν αποτελεί εξαίρεση. Όπως αναφέρεται στο Physiology and Behavior, μελέτες έχουν βρει ότι τα κύτταρα που καταπολεμούν τα μικρόβια τείνουν να παραδίδονται όταν τα ζευγάρια τσακώνονται. Οι γυναίκες (και, σε μικρότερο βαθμό, οι άνδρες) σε δυστυχισμένους γάμους είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε μολυσματικές ασθένειες. Και αν έχουν μια πληγή — ίσως από ατύχημα ή χειρουργική επέμβαση — μπορεί να είναι ασυνήθιστα αργή να επουλωθεί.